W tej części trochę mniej tekstu (a wincyj obraskuf), bo wprowadzenie mamy za sobą 😉
Dział Badawczy PTE przeprowadził kilka eksperymentów opartych o metodologię z wykorzystaniem treningowych bloczków akrylowych. Wykonano badania na bloczkach z krzywiznami typu L i S, jednak więcej narzędzi zbadano na bloczka typu L. Do bieżącego porównania się posłużę wynikami z badań na bloczkach L.
Disclaimer:
Na samym wstępie pragnę zaznaczyć, że istnieje bardzo wyraźna różnica pomiędzy zębiną i akrylem. Zatem te wyniki nie powinny być traktowane jako stuprocentowe przeniesienie do świata pracy klinicznej. Zalety bloczków to transparentność, powtarzalność „warunków anatomicznych” i bardzo wysoka czułość (wszelkie zjawiska i aberracje są bardziej zauważalne w sztywnym tworzywie sztucznym w porównaniu do zębiny).
Metodologia:
Na rycinie 2 zebrano poddane eksperymentom narzędzia wraz z informacją dotyczącą rodzaju stopu niklowo-tytanowego. Kanały opracowano badanymi systemami do rozmiarów 25 wg teoretycznego ISO producentów. W przypadku narzędzi ProTaper Gold, ProTaper Next oraz V-Taper2H dodatkowo symulowane kanały poszerzono do teoretycznego rozmiaru 30. Bloczki ponumerowano, zakodowano, zablokowywano w imadle i wykonywano fotografie przed i po opracowaniu kanałów (kanały na potrzeby fotografii wypełniano czarnym tuszem). Zdjęcia przed i po preparacji zostały cyfrowo ponakładane na siebie. Określono frekwencje poszczególnych aberracji. Pomiaru zmiany kąta krzywizny dokonano w programie ImageJ. Następnie co 1 mm od apexu dokonano prostopadłego pomiaru odległości między ścianami kanału przed i po preparacji (oddzielnie dla ściany zewnętrznej i wewnętrznej). Wykonałem DUŻO pomiarów i chyba już nigdy więcej. Każda próbka to 18-20 pomiarów. 11 narzędzi, w tym podwójnie mierzone 3, plus side project, każda grupa to 20 próbek… w sumie 5400 manualnych pomiarów…ze skalowaniem…. brrrr... nie licząc bloczków S i grup kontrolnych...
Na podstawie tych pomiarów można było obliczyć bardzo wiele parametrów:
- sumaryczną ilość żywicy usuniętej na poszczególnych odcinkach (suma z+w),
- transportację (różnica z-w),
- sumaryczną stożkowatość (to skomplikowane, gdzie „pre” oznacza średnicę kanału przed preparacją: [(z9+w9+pre9) – (z1+w1+pre1)]/8 ),
- odcinkową stożkowatość na każdym milimetrze (skomplikowane, gdzie „n” oznacza poziom pomiaru, a obliczenie dotyczy tapera na odcinku n do n+1: [z(n+1)+w(n+1)+pre(n+1)] – [z(n)+w(n)+pre(n)] ).
Co ciekawe mediany z obliczeń często nie równały się obliczeniom z median, ale bardziej rzeczywista i reprezentatywna była ta pierwsza.
Wyniki:
Dla ułatwienia, w tym podsumowaniu tylko skupiono się na aberracjach, transportacji, zmianie kątów oraz sumarycznej stożkowatości.
Aberracje
Na rycinie 3 widoczna tabela z zebranymi wartościami frekwencji aberracji. Jedyna via falsa została zaobserwowana w grupie WaveOne – prawdopodobnie na skutek lokalnego nagrzania i uplastycznienia materiału akrylanowego. Żadnych aberracji nie zaobserwowano w kanałach opracowanych narzędziami Mtwo, Reciproc Blue oraz V-Taper (dla ISO 25). Zwiększenie rozmiaru preparacji do „30 wg ISO” poskutkowało zwiększeniem się liczby aberracji w kanałach w stosunku do rozmiaru 25.
Transportacja
Transportacja, czyli zmiana przebiegu osi kanału, została obliczona na podstawie różnicy w wycięciach ściany zewnętrznej i wewnętrznej na poszczególnych odcinkach. Na rycinie 4 naniesiono transportację wszystkich przebadanych narzędzi dla rozmiaru 25: oś pionowa wykresu reprezentuje pierwotną oś kanału, którą „wyprostowano”, długość boksów odpowiada wartości i kierunkowi transportacji. Wykres ten jest skorelowany z odpowiednim odcinkiem kanału po lewej stronie ryciny. Dla poprawy czytelności na rycinach 5 i 6 jeszcze raz zebrano wykresy (liniowe) transportacji – oddzielnie dla narzędzi rotacyjnych i recyprokacyjnych. Reciproc Blue charakteryzował się bardzo dobrym utrzymaniem osi kanału w apikalnym odcinku, natomiast w środkowym odcinku zaobserwowano dość wyraźną transportację w kierunku wewnętrznej ściany nad krzywizną i w wejściu w krzywiznę.
Zmiana kąta
Na rycinie 7 naniesiono wartości zmiany kąta dla poszczególnych narzędzi (rozmiar 25).
Stożkowatość
Na rycinie 8 naniesiono wartości średniej stożkowatości na odcinku 1-9 mm dla kanałów opracowanych badanymi narzędziami (rozmiar 25).
Omówienie: